Dysgwch fwy am Fioamrywiaeth
Fe’i gelwir hefyd yn goedwig law Iwerydd neu Geltaidd, ac mae’r cynefin arbennig hwn yn hynod o brin. Mewn gwirionedd, credir ei fod dan fwy o fygythiad na choedwig law drofannol. Mae ei amodau gwyrddlas yn berffaith ar gyfer planhigion prin, cennau a ffyngau, yn ogystal ag adar a mamaliaid rhyfeddol.
Beth yw coedwig law dymherus?
Fe’i gelwir fel arall yn goetir yr Iwerydd, ac mae coedwig law dymherus i’w chael mewn ardaloedd sy’n destun dylanwad y môr (lleoedd â ‘cefnforedd uchel’). Mae gan y lleoedd hyn lawiad a lleithder uchel ac amrywiad blynyddol isel mewn tymheredd.
Mae’r cynefin unigryw hwn o goetir derw , bedw , ynn , pinwydd a chyll hynafol yn cael ei wneud hyd yn oed yn fwy amrywiol gan lennyrch agored, clogfeini, creigiau, ceunentydd a cheunentydd afonydd.
Ble mae fforest law dymherus i’w chael?
Yn fyd-eang
Mae coedwigoedd glaw yn y DU yn rhan o fiom Coedwigoedd Glaw Tymherus yr Arfordir. Mae’r cynefin hwn yn brin yn fyd-eang a dywed rhai ei fod dan fwy o fygythiad na choedwig law drofannol. Mae’r ardaloedd gwyrdd ar y map isod yn dangos pa mor brin ydyw.
Yn y DU
Ceir amodau delfrydol ar gyfer coedwig law dymherus ar hyd arfordir gorllewinol y DU, gan gynnwys:
- arfordir gorllewinol yr Alban
- Gogledd a Gorllewin Cymru
- Dyfnaint
- Cernyw
- Cumbria
- rhannau o Ogledd Iwerddon.
Hyd yn oed yn y DU, gall lleoliad y math hwn o goetir ddylanwadu ar gyflwr a rhywogaethau pob safle coedwig law. Mae bioamrywiaeth coedwigoedd glaw yn ne orllewin Lloegr er enghraifft yn wahanol iawn i fioamrywiaeth gogledd orllewin yr Alban.
Cennau
Mae coedwigoedd glaw tymherus yn arbennig o dda ar gyfer cennau Lobarion a Graphidion. Mae’n debyg mai’r un mwyaf adnabyddus yw llysiau’r ysgyfaint ( Lobaria pulmonaria ) sy’n gen mawr, deiliog. Mae’n llythrennol yn edrych fel ysgyfaint y goedwig. Yna ceir y cen ‘mwyar duon-mewn-cwstard’ prin ( Pyrenula hibernica , yn y llun), cen ‘cramenog’ sy’n pwyso’n dynn at risgl llyfn coed fel cyll, ac yn nodweddiadol yn hollti’r rhisgl.
Ffyngau
Mae coedwigoedd glaw tymherus yn gyfoethog mewn ffyngau. Mae rhai nid yn unig yn brin yn y DU, ond maent yn brin yn fyd-eang. Mae ffwng menig cyll ( Hypocreopsis rhododendri ) yn rhywogaeth blaenoriaeth cadwraeth sy’n tyfu bron yn gyfan gwbl ar hen goed cyll. Mae’n arwydd sicr o aer glân a tharddiad hynafol pren.
Mae cen yn dangos arwyddion clir o fioamrywiaeth
Ffynhonnell: Coed Cadw
